Als je gaat werken in de zorg geldt bij een aantal voorbehouden handelingen dat je bevoegd en bekwaam moet zijn om deze te mogen uitvoeren. Voorbeelden van voorbehouden handelingen zijn injecteren en katheteriseren.
Bevoegd
Je bent bevoegd voor een voorbehouden handeling als je daarvoor de vereiste diploma's of certificaten hebt behaald of bijscholing hebt gevolgd om de betreffende handeling uit te kunnen voeren. Je hebt dan aantoonbaar voldoende theoretische kennis om de handeling uit te voeren. Je weet wat de handeling inhoud, wat de risico's zijn en wat je moet doen bij eventuele incidenten.
Bekwaam
Als je bekwaam bent voor een bepaalde handeling betekent dit dat je de hiervoor vereiste papieren hebt én dat je de handeling beheerst. Het gaat dus om de juiste vaardigheden om de handeling correct uit te voeren.
Daarnaast is het belangrijk dat je de handeling regelmatig uitvoert en inzicht hebt in de effecten van de handeling. Daarbij is kennis van de anatomie en fysiologie van het menselijk lichaam een vereiste.
In het algemeen geldt: heb je langer dan 5 jaar een handeling niet meer verricht dan ben je niet meer bekwaam. Je zult je dan onder begeleiding van bijvoorbeeld een docent of collega eerst weer de handeling eigen moeten maken. Daarna ben je weer bekwaam.
Behalve de theoretische kennis moet je dus ook de praktische vaardigheden bezitten én behouden om de handeling uit te mogen voeren.
Verschillen tussen bevoegd en bekwaam
- Als je bevoegd bent ben je dus nog niet ook bekwaam;
- Bevoegd zijn voor een handeling is helder en concreet. Je hebt aantoonbaar de juiste papieren;
- Bekwaam zijn is minder concreet. Dit betekent dat je voor jezelf moet bepalen of je de handeling wel of niet kan uitvoeren. Ook kan een docent of collega bepalen of jij bekwaam bent om de handeling uit te mogen voeren.