Artikelen in deze sectie

Wat zijn de risicovolle en voorbehouden handelingen?

Risicovolle handelingen zijn handelingen die onbekwaam en onzorgvuldig handelen vrijwel zeker tot gezondheidsschade zullen leiden. In artikel 36 van de Wet BIG worden 14 categorieën risicovolle handelingen aangemerkt als voorbehouden handelingen. Voorbehouden handelingen mogen beroepshalve slechts worden uitgevoerd door personen die een bepaalde titel dragen (zoals artsen, verpleegkundige of verzorgende IG) en bevoegd en bekwaam zijn. 

Het betreft dus handelingen die onaanvaardbare risico's met zich meebrengen als zij door ondeskundigen worden verricht. Daarom mogen alleen personen die bevoegd en bekwaam zijn, deze handelingen uitvoeren. 

Voor voorbehouden handelingen geldt dat een arts, met inachtneming van bepaalde voorwaarden, aan een andere beroepsbeoefenaar (zoals een verpleegkundige of verzorgende) door middel van een uitvoeringsverzoek, opdracht mag geven een voorbehouden handeling te verrichten. Dit mag vanzelfsprekend alleen als deze beroepsbeoefenaar behalve bevoegd, ook bekwaam is in het uitvoeren van die handeling.

Voor het uitvoeren van risicovolle handelingen en voorbehouden handelingen is dus altijd scholing én een bekwaamheidverklaring verplicht.

Onderstaande lijst is een voorbeeld van welke handelingen doorgaans als risicovol gezien kunnen worden. Het is echter aan de opdrachtgevers om te bepalen voor welke risicovolle handelingen zij een uitvoeringsverzoek van een arts nodig achten. Deze lijst is dus puur informatief en heeft géén zeggingskracht.

Lees meer op www.rijksoverheid.nl

Overzicht voorbehouden en risicovolle handelingen

 

voorbehouden handelingen

risicovolle handelingen

Heelkundige handelingen

    
  • Wondspoelen via katheter
  X  
  • Verzorgen of verwijderen wonddrain of redonsedrain; verwisselen opvangfles
   X 
  • Verzorgen van een tracheotomie-wond
   X
  • Verwijderen wondtampon
 X  
  • Verwijderen hechtingen of agrafen
    X
  • Verwijderen exudrain
 X  


Katherisaties

    

Infuusbehandeling

    
  • Inbrengen perifere canule voor infuus (toedieningssysteem)
 X  
  • Verwisselen infuuszak, verwijderen perifeer canule
   X
  • Toedienen medicatie via perifeer infuus
   X
  • Verwisselen afsluitdopje van (en heparine doorspuiten in en verzorgen van) centraal veneuze katheter (CVK)
   X
  • Toedienen medicatie via CVK infuus
   X
  • Epiduraal en intrathecaal (poort): aanprikken spinaal poortsysteem, verwisselen naald
 X  
  • Verwijderen epiduraalkatheter, verwijderen naald spinaal poortsysteem
   X
  •  Inbrengen hypodermoclyse
 X  
  •  Verwijderen hypodermoclyse
   X
  • Inbrengen subcutane canule, verwisselen
 X  
  •  Toedienen van medicatie via subcutaan infuus
   X
  •  Verwijderen subcutane naald en infuustoedieningssysteem
   X


Sondevoeding

    
  • Inbrengen/verwijderen neus-maag sonde, verwisselen PEG-sonde of jejunostomiesonde
 X  
  •  Toedienen sondevoeding mbv spuit of voedingspomp
   X
  •  Toedienen van medicatie via sonde
   X


Nier- en blaaskatheterisatie

    
  •  Inbrengen van blaaskatheter (eenmalig of verblijfs-)
 X  
  •  Verwijderen verblijfskatheter
   X
  •  Blaasspoelen bij ingebrachte katheter
   X
  •  Verwisselen van suprapubische katheter
 X  
  •  Nefrostomiekatheter spoelen
   X
  •  Urinestoma (UP) – katheteriseren van urinereservoir, spoelen
 X  
  •  CAPD spoeling
   X


Colostoma

    
  •  Spoelen colostoma (AP)
   X
  •  Toedienen medicijnen
   X


Darmspoelen/toedienen hoogopgaand klysma

 X   


Maaginhoud hevelen

 X  


Spoelen galdrain

   X 


Zuurstof toedienen

   X 


Uitzuigen van mond- en keelholte

   X 


Uitzuigen van tracheacanule/van trachea via tracheacanule

 X  


Injecties

    
  •  Subcutaan
 X  
  •  Intracutaan
 X  
  •  Intramusculair
 X  
  •  Intraveneus
 X  


Puncties

    
  •  Venapunctie
 X  
  •  Ascitespunctie
 X  
  •  Spoelen ascitesdrain
   X